Rekonstrukcja historyczna a edukacja

Czerwiec to dla naszego stowarzyszenia początek „sezonu”, czyli kilku miesięcy regularnych wyjazdów na imprezy rekonstrukcji historycznej. Od dwóch lat jeździmy nie tylko jako rekonstruktorzy, ale i edukatorzy – proponujemy publiczności warsztaty rzemiosła, do których mogą dołączyć spontanicznie podczas wydarzenia. W tym wpisie chcemy podzielić się z Wami naszymi refleksjami, jak połączyć edukację i rekonstrukcję.

Warto zacząć od tego, że Wici to inicjatywa powstała między innymi po to, aby wprowadzić element edukacji i interakcji z publicznością na imprezach reko. Po latach uczestnictwa zauważyliśmy, że zawsze istnieje jakaś niepisana granica między „nami” – rekonstruktorami, a „nimi” – odwiedzającymi wydarzenie rekonstrukcyjne. Co ciekawe, często „ich” nazywamy „turystami”, podczas gdy tak naprawdę to przede wszystkim my – grupy rekonstrukcyjne – pokonujemy setki kilometrów, aby spędzić wakacyjne weekendy na festiwalach i piknikach historycznych 🙂 Niemniej, jako rekonstruktorzy, w kontakcie z odwiedzającymi chcemy czuć się niejako gospodarzami. W ostatnich latach ilość warsztatów i atrakcji dla odwiedzających zdecydowanie wzrosła. W Wiciach staramy się włączyć w ten trend, oferując warsztaty rzemiosł, które realizujemy także poza imprezami stricte historycznymi.

Co fajnego i wartościowego edukacyjnie dzieje się na imprezach reko? Przede wszystkim są to unikatowe momenty, kiedy historia angażuje wszystkimi zmysłami. Można zobaczyć, dotknąć, poeksperymentować z rzeczami takimi jak, ubrania, naczynia, uzbrojenie, przedmioty domowe, kuchenne, narzędzia itp. Są one z reguły ręcznie wytworzone przez rzemieślników i rekonstruktorów, którym w znaczącej większości naprawdę zależy na oddaniu realiów i kunsztu rzemiosła epoki, którą odtwarzają.  Obecny poziom rekonstrukcji i profesjonalizacji w tym zakresie jest naprawdę imponujący, o czym warto wiedzieć kiedy rozważamy rekonstrukcję w sytuacji edukacyjnej, takiej jak szkolna wycieczka, warsztaty dla firmy czy rodzinny weekend. Na imprezach rekonstrukcyjnych można także zobaczyć, jak się rzeczy wytwarza – jak powstaje łyżka z drewna, jak ulepić miskę z gliny, jak wykorzystuje się szkło do produkcji koralików, jak pracować ze skórą, żeby móc wytłoczyć na niej wzór. Przykładów i możliwości jest niezliczona ilość, dlatego imprezy rekonstrukcyjne mają duży potencjał pokazania i przekazywania wiedzy w sposób praktyczny, w przyjemnej atmosferze rozrywki i spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu.

Jeśli szkolna nauka historii to przede wszystkim historia wielkich przemian – wojen, rewolucji, dynastii itp., to rekonstrukcja historyczna to opowieść o życiu codziennym zwykłych ludzi. Owszem, zdarzają się eventy poświęcone wielkim wydarzeniom historyczny jak np. bitwa pod Grunwaldem, jednak z perspektywy odbiorcy, jak i rekonstruktora dalej chodzi o szczegóły – o rekonstrukcje konkretnej broni, płaszcza z tego okresu, miski, którą mogli używać ludzie w tamtym okresie. Rekonstrukcja to mikro historia wybranych aspektów życia codziennego, skupiona przede wszystkim na oddaniu wizualnej autentyczności stroju, przedmiotów i ich użycia. Na pewno nie zastąpi nauki historii – na imprezach historycznych przede wszystkim interpretujemy interesujące nas tematy, ale ma to charakter fragmentarczyny i pozbawiony szerszego historycznego kontekstu. Impreza rekonstrukcyjna jest bardziej jak kadr przedstawiający nasze wyobrażenie o przeszłości niż opowieść z rozwiniętą fabułą, postaciami i kontekstem. Na pewno doświadczenia rekonstruktorów mogą stanowić pomoc w interpretacji znalezisk archeologicznych czy w rozwikłaniu zagadek, jak (oraz jak nie) pewne przedmioty mogły być zrobione. Jednak należy pamiętać, że rekonstrukcja to przede wszystkim ciekawe hobby, a nie systematyczne pogłębione badania.

Mając na uwadze zalety rekonstrukcji jako formy spędzania czasu wolnego oraz jej ograniczenia, nasze stowarzyszenie chce łączyć rekonstruktorów i widzów wydarzeń historycznych. Naszym narzędziem są warsztaty, które działają jako wspaniały pretekst do spotkania się, nawiązania rozmowy, wymiany wiedzy i doświadczeń.  Kiedy przedmiotem warsztatu jest rzemiosło, mamy także okazję poznania historii manualnych zdolności człowieka. Możemy zobaczyć i docenić kunszt i artyzm ludzi, którzy pracując bardzo prostymi narzędziami, osiągali niesamowite efekty. Sytuacja warsztatu zaprasza także do własnego eksperymentowania i próbowania nowych umiejętności, których odkrycie może zaprowadzić nas w zupełnie nowe miejsca.