W 2024 Anna Raczkowska realizuje projekt “Tradycja w nowych barwach. Działania popularyzujące dziedzictwo farbiarzy i drukarzy w nowych mediach”. Przedsięwzięcie zostało sfinansowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności, komponent: Odporność i konkurencyjność gospodarki, inwestycja A2.5.1: Program wspierania działalności podmiotów sektora kultury i przemysłów kreatywnych na rzecz stymulowania ich rozwoju.
Zapraszamy do zapoznania się z projektem i jego rezultatami!
Założenia
Celem przedsięwzięcia jest edukacja i popularyzacja wiedzy o regionalnej tradycji ludowego drukowania opartego o drzeworyt (uzyskiwania wzorów rzeźbionymi “klockami drukarskimi”) wśród użytkowników nowych mediów. Stypendium stanowi wsparcie w rozwoju twórczyni i edukatorki, która zyska nowe sposoby prezentacji swej pracy. Zakłada uczestnictwo w dedykowanych kursach, szkoleniach i wizytach studyjnych które rozwiną kompetencje cyfrowe i ekologiczne, a także poszerzą grono odbiorców twórczyni.
Dawne matryce były duże, ciężkie i wymagały precyzji oraz ogromnej cierpliwości przy ich wytwarzaniu. Niestety, oryginalne stemple są dziś często niedostępne, znajdują sie w archiwach muzealnych. Dlatego szukam sposobów, by przybliżyć szerokiej publiczności doświadczenie bycia dawnym drukarzem. Chcę, by każdy, kto spróbuje swoich sił w drukowaniu, mógł zrozumieć trud i kunszt dawnych rzemieślników.
– Anna Raczkowska
DZIAŁANIA PROJEKTU
Wizyty studyjne
Odwiedzając archiwa muzeów Anna może z bliska przyjrzeć się zbiorom, przeprowadzić badania porównawcze wzorów drzeworytów, spotkać się z pracownikami by pogłębiać wiedzę o kolekcjach, zebrać inspiracje do kolejnych działań twórczych. W ramach projektu miały miejsce dwie wizyty studyjne, w Muzeum Kultury Ludowej Pomorza w Swołowie oraz Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku.
Te wyrzeźbione kawałki drewna kryją w sobie o wiele więcej, niż widać na pierwszy rzut oka. Trzeba tylko spojrzeć uważniej. Na brzegach matryc, podczas odbijania wzorów na tkaninach, pozostawał nadmiar farby. Te fragmenty, które raczej nie dotykały płótna, z czasem pokrywały się kolejnymi warstwami farb. Oczywiście, drukarze starali się je czyścić, ale nie zawsze udawało im się usunąć wszystko.To wcale nie jest wada! Dzięki temu mamy dziś cenną barwną informację o przeszłości. Możemy zobaczyć, jakimi kolorami drukowano konkretne wzory i odkryć wzornictwo tamtych czasów ukrytą w detalach.Czasem warto zatrzymać się na chwilę i spojrzeć z uważnością, bo piękno dziedzictwa niekiedy tkwi w szczegółach.
– Anna Raczkowska
Cyfrowa rekonstrukcja wzorów
Stypendium to również możliwość rozwoju twórczyni, brała udział z kursach i szkoleniach związanych z tworzeniem grafiki komputerowej.
Na podstawie dokumentacji zdjęciowej zrealizowanej w muzeach na Pomorzu oraz w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi stypendystka uczyła się jak cyfrowo tworzyć i prezentować wzory z klocków drzeworytniczych.
Na grafikach znajdują się odbicia stempli wykonane w programie komputerowym. Pracując ze zbiorami muzealnymi, nie możemy użyć zabytkowego stempla, ale dzięki “odbitce cyfrowej” możemy zobaczyć jak mogły wyglądać tkaniny drukowane wybranym blokiem.
Nowa kolekcja klocków
Na zdjęciach widzicie efekty eksperymentów: zaprojektowaną kolekcję klocków drukarskich inspirowaną zbiorami muzealnymi. To narzędzie, które może trafić w ręce różnych grup – dzieci, młodzieży, dorosłych – i pozwolić im poczuć magię dawnego rzemiosła.
Spotkania online
Podczas spotkań online poznawaliśmy przykłady naturalnych barwników, które od wieków wykorzystywano w rzemiośle. pokazałam tekstylia ze zbiorów muzealnych – z zachowanymi, pięknymi drukowanymi wzorami, które przetrwały próbę czasu.
Na koniec mogliście zobaczyć druk na tkaninie za pomocą stempli, które zaprojektowałam, inspirując się moimi wędrówkami po muzeach.
– Anna Raczkowska
Spotkania i warsztaty offline
Stypendium to również możliwość wypróbowania nowej kolekcji klocków. Uczestnicy mieli okazję nie tylko spróbować swoich sił w druku, ale także zapoznać się z kontekstem historycznym pracy drukarzy i farbiarzy oraz znaczeniem i wpływem ich rzemiosła na strój ludowy. Mogli dowiedzieć się, jakie techniki były stosowane dawniej, jak wzory i barwniki kształtowały lokalne tradycje oraz w jaki sposób współczesne metody mogą nawiązywać do tych historycznych praktyk. Dodatkowo, uczestnicy udzielali rad na temat udoskonaleń w kolekcji. Anna spotkała się m.in. z edukatorami, by zebrać informacje o możliwościach poszerzenia metody wydruku i zaangażowania nowych odbiorców w kolejne działania.
Film
Anna uczyła się również jak samodzielnie tworzyć materiały wideo, a także montować filmy edukacyjne. Zrealizowała film z pracowni twórczej pokazujący dwie metody wydruku, druk bezpośredni i za pomocą masy izolacyjnej.
Spotkania z ekspertami
Projekt stypendialny stał się przestrzenią twórczej wymiany wiedzy oraz rozwoju, łączącą perspektywy etnologii, badań nad rzemiosłem, współczesnej twórczości artystycznej oraz nowoczesnych narzędzi cyfrowych. Spotkania z edukatorami, badaczami i artystami stały się impulsem do refleksji nad możliwościami rozwijania metod druku oraz ich zastosowaniem w przyszłych projektach.
Istotnym aspektem były również rozmowy ze specjalistami od mediów cyfrowych i promocji, które poszerzyły perspektywy stypendystki na temat budowania widoczności i docierania do nowych odbiorców. Dodatkowo, w spotkaniach uczestniczyli przedsiębiorcy i właściciele firm kreatywnych, którzy dzielili się swoimi doświadczeniami i wskazówkami dotyczącymi rozwijania działań w kontekście biznesowym.
W efekcie stypendium stało się nie tylko okazją do eksperymentowania, ale także przestrzenią dialogu, inspiracji i budowania mostów między tradycją a nowoczesnością, sztuką a przedsiębiorczością.
You must be logged in to post a comment.